ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαβάζω για τις "πολύχρυσες Μυκήνες" εδώ

Μυκηναϊκός Πολιτισμός,

Ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός. 

Κοινωνική, πολιτική και οικονομική οργάνωση

Τόπος: Ηπειρωτική Ελλάδα

Χρόνος: κατά την ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.) 

 Ερρίκος Σλήμαν: Ο πρώτος που έσκαψε στην ακρόπολη των Μυκηνών.

Ονομασία: Την επινόησαν οι αρχαιολόγοι από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις Μυκήνες.

΄Αλλα σημαντικά κέντρα: Μυκήνες, την Τίρυνθα, την Πύλο και τη Θήβα. 

ΑΝΑΚΤΟΡΑ:στην κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων, πολυδύναμα διοικητικά κέντρα

των διαφόρων επικρατειών στις οποίες είχε χωριστεί η μυκηναϊκή Ελλάδα.

 Κέντρο: η Πελοπόννησος και ιδιαίτερα η Αργολίδα.

ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ:

Δήμοι: 1. Οι κάτοικοι κάθε περιοχής

          2. Πολυάριθμοι

          3. Οργανωμένοι σε χωριά γύρω από το διοικητικό κέντρο (=ανάκτορο)

Επιδράσεις: Από τον πολιτισμό της μινωικής Κρήτης: τεχνολογικά επιτεύγματα, μορφές τέχνης και την ιδέα της γραφής

Μνημειακής αρχιτεκτονικής: Οι κυκλώπειες οχυρώσεις των ακροπόλεων

θολωτοί τάφοι.

• Οικονομία:  γεωργία και κτηνοτροφία. 
• Βιοτεχνικοί κλάδοι: ελεφαντουργία, η λιθοτεχνία, η μεταλλουργία
• Ναυτιλία και εμπόριο: υπερπόντιες πολεμικές επιχειρήσεις της εποχής(Τρωικός πόλεμος)

Τα στοιχεία που ένωναν τα διάφορα ελληνικά φύλα:

• Κοινή γλώσσα ?μαρτυρημένη με τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα σε Γραμμική γραφή Β?
• Κοινή θρησκεία ( μεταθανάτιες δοξασίες), Κοινωνικοπολιτική οργάνωση
• Θεσμοί

Πολιτισμός της μυκηναϊκής κοινής.

 Συνεχείς συναλλαγές ανάμεσα στα διάφορα μυκηναϊκά κέντρα, δημιουργήθηκε ένας ενιαίος πολιτισμός, ο Πολιτισμός της μυκηναϊκής κοινής.

Η Γραμμική γραφή Β

Πλήθος από πήλινες επιγραφές γραμμένες σε Γραμμική γραφή Β

Η γνώση της γραφής στα μυκηναϊκά χρόνια ήταν προνόμιο μιας ομάδας εξειδικευμένων γραφέων που εργάζονταν στα γραφεία των ανακτορικών κέντρων.

 Μετά το 1400 π.χ., περίοδο της υποτιθέμενης κατάληψης της Κρήτης από τους Μυκηναίους. 

1952: οι Βρετανοί Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ αποκρυπτογράφησαν τη γραφή των πινακίδων, τη Γραμμική Β:  Ελληνική συλλαβική,

Πληροφορίες για: 1. διάφορες εμπορικές-οικονομικές δραστηριότητες των ανακτόρων που αφορούν κυρίως τη διακίνηση γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. 

2. τη διοικητική οργάνωση και 3. τη θρησκευτική ζωή του μυκηναϊκού κόσμου.

Η εξάπλωση και η κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου

Τα αρχεία των Χετταίων ονομάζουν τους Μυκηναίους Αχιγιάβα (Αχαιούς) : υπολογίσιμη ναυτική δύναμη.

ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

1. Κυριαρχία στην Κρήτη
2. Θαλασσοκράτορες

1. Αιγαίο  - Μικρασιατικά παράλια
2. ΄Ιδρυση αποικιών ? εμπορικών σταθμών
3. Εγγύς Ανατολή - Ν. Ιταλία, Σικελία, Ισπανία, Κ.Β. Ευρώπη: αναζητούν πρώτες ύλες
4. Κύπρος: αποικία
5. Χετταίοι

1200 π.Χ.:  αιφνίδια κάμψη της μυκηναϊκής ισχύος.

Ανάκτορα, ακροπόλεις και οικισμοί καταστρέφονται. 

Συγχρόνως εξαφανίζεται η Γραμμική γραφή Β . Τα ελληνικά δε θα εμφανισθούν ως γραφή παρά τον 8ο αιώνα π.Χ. 

ΑΙΤΙΑ:

1. μετακίνηση νέων ελληνικών φύλων (κάθοδος των Δωριέων),
   2.  άλλοι σε εσωτερικές αναταραχές και
   3. την πτώση του κράτους των Χετταίων και με τις επιθέσεις των λεγόμενων «λαών της θάλασσας» εναντίον της Αιγύπτου.

Συνέπειες:

 α)  πτώση του μυκηναϊκού εμπορίου

 β)  σταδιακή παρακμή των μυκηναϊκών ανακτόρων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Μάλλον, όμως, η πτώση της μυκηναϊκής δύναμης οφείλεται σε ένα συνδυασμό και των τριών λόγων που αναφέρθηκαν παραπάνω (1, 2, 3). 

Απώλεια δύναμης αλλά όχι εξαφάνιση
Πολλά στοιχεία του θα επιβιώσουν και θα μεταλαμπαδευθούν στην επόμενη φάση του ελληνικού πολιτισμού.

ΜΥΚΗΝΑΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Αποκρυπτογράφηση Γραμμικής Β΄

ΠΡΙΝ                       ΜΕΤΑ

Μυκηναΐκή=Μινωική                    ΄Ολοι οι μεγάλοι ΄Ελληνες θεοί της 1ης χιλιετίας

                                                      εκτός  του Απόλλωνα

Κυρίαρχη θεότητα: Πότνια ή Κυρία Πότνια (= σεβάσμια)

Θυσίες: πρόβατα, μαλλί, μέλι, αρωματικά έλαια

Ναοί: Μικρά ιερά (όπως οι Μινωίτες)

Ιερατείο: ΄Ανδρες(από ιδιαίτερη κοινωνική τάξη)

                Γυναίκες: διαχείρηση περιουσίας ιερών

ΤΕΧΝΗ

Χρόνος: ΄Υστερη εποχή χαλκού (1600 ? 1100π.Χ.)

Τόπος: Κέντρα ηπειρωτικής Ελλάδας Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλος, Θήβα

Επιδράσεις: Μινωικές

Αρχιτεκτονική

1. Μνημειακάανάκτορα σε υψώματα ? ακροπόλεις

Σχέδιο: Απλούστερο από τα μινωικά ?

 Τύπος μεγάρου

• Αυλή
• Προθάλαμος
• Κύριο δωμάτιο=χώρος υποδοχής+ κυκλική εστία
• Γύρω από το ανάκτορο: Δευτερεύοντες χώροι κατοικίας των ηγεμόνων

2. Τάφοι

ΛΑΚΚΟΕΙΔΕΙΣ:Λίθινες πλάκες, επιτύμβιες στήλες

Σχέδιο: Ανάγλυφες σπείρες

Πολεμικές, κυνηγετικές σκηνές=πολεμικός χαρακτήρας των νεκρών

ΘΟΛΩΤΟΙ:«θησαυρός του Ατρέα» Τάφος Αγαμέμνωνα

Τάφος Κλυταιμνήστρας

Σχέδιο:

Διάδρομος: Μακρύς

                 Λίθινοι τοίχοι

Κυκλικός θάλαμος: θολωτή οροφή

Μετά την ταφή: Σκεπάζεται με χώμα, μοιάζει με χαμηλό λόφο

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Τοιχογραφίες με μινωική επίδραση

ΚΕΡΑΜΕΙΚΗ:Αγγεία με παραστάσεις ανθρώπων, ζώων, πουλιών, ψαριών, σκηνές με άρματα

ΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

ΜΕΤΑΛΛΟΤΕΧΝΙΑ:

• Κοσμήματα: χρυσά, ασημένια
• Πολυτελή αντικείμενα
• Σκεύη με ανάγλυφες παραστάσεις και ειδυλλιακές σκηνές
• Χρυσά κύπελλα (τάφος Βαφειού)
• Ξίφη, εγχειρίδια με παραστάσεις
• Χρυσές προσωπίδες νεκρών βασιλέων

ΣΗΜΑΣΙΑ

Μεγάλος πλούτος

Δύναμη

Επικοινωνία με βασιλείς Ανατολής και Αιγύπτου (προμηθεύονταν υλικά)