Εξάπλωση των Τούρκων και τελευταίες προσπάθειες για ανάσχεσή τους

Η εξάπλωση των Οθωμανών

Μάθημα στο Ψηφιακό Βιβλίο

Η αδυναμία του Βυζαντίου

Ο Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος το 1261 ξαναέφτιαξε το Βυζαντινό Κράτος χάρη στην ευφυή διπλωματία του. Αυτή η τελευταία αναλαμπή του κράτους κράτησε ως τα μέσα του 14^ου αιώνα. Μετά :

Α) έγιναν εμφύλιοι πόλεμοι που οδήγησαν σε στρατιωτική και οικονομική κατάρρευση.

Β) το νόμισμα υποτιμήθηκε

Γ) ο λαός άρχισε τις επαναστάσεις κατά των ευγενών (Θεσσαλονίκη, Αδριανούπολη) λόγω της βαριάς φορολογίας και της εξαθλίωσης.

Ο Ανδρόνικος Β’ (1282-1328) μείωσε τη δύναμη του στρατού και του στόλου, όπου πλέον κυριαρχούσαν οι μισθοφόροι.

Η Βυζαντινή αυτοκρατορία έγινε μια αδύναμη αυτοκρατορία των Στενών, που εύκολα λίγο αργότερα καταλύθηκε από τους Οθωμανούς.

Οι Οθωμανοί και οι κατακτήσεις τους

Η εμφάνιση των Οθωμανών -  Ο Οσμάν

Οι Οθωμανοί ήταν μια τουρκική φυλή διαφορετική από τους Σελτζούκους. Ήταν ασιάτες νομάδες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Προύσας. Αρχικά οργανώθηκαν από το σουλτάνο (ηγεμόνα) Οθμάν ή Οσμάν, από τον οποίον πήραν και την ονομασία τους.

Η κατάκτηση της Μικράς Ασίας – οι γαζήδες

Κατέκτησαν σταδιακά τη Μικρά Ασία επειδή α) εκμεταλλεύτηκαν την κατάργηση των βυζαντινών ακριτών μετά το 1261 και β) αξιοποίησαν τους γαζήδες (φανατικοί μαχητές του ισλάμ).

Το παιδομάζωμα – οι γενίτσαροι

Προκειμένου να ενισχυθούν στρατιωτικά, στρατολόγησαν παιδιά χριστιανών με το ζόρι (παιδομάζωμα) κι έτσι συγκρότησαν ένα επίλεκτο τάγμα, τους γενίτσαρους (= νέος στρατός)

Οι Οθωμανοί στην Ευρώπη

Στα μέσα του 14^ου αιώνα οι Οθωμανοί πέρασαν στην Ευρώπη. Το 1354 κατέλαβαν την οχυρή Καλλίπολη. Το 1389 στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου οι Σέρβοι έχασαν από τους Οθωμανούς και υποτάχθηκαν.

Προσπάθειες άμυνας απέναντι στους Οθωμανούς

Οι Μογγόλοι

Στις αρχές του 15^ου αιώνα οι Μογγόλοι εισέβαλαν στη Μ. Ασία και νίκησαν τον Οθωμανό σουλτάνο Βαγιαζίτ στη μάχη της Άγκυρας το 1402. Προκλήθηκε κρίση στο Οθωμανικό Κράτος και δόθηκε ανάσα ζωή στο Βυζάντιο.

Προσπάθειες για προσέγγιση με τη Δύση

Τον τελευταίο αιώνα πριν την Άλωση, οι βυζαντινοί αυτοκράτορες (Ιωάννης Ε’, Μανουήλ Β’ και Ιωάννης Η’) ταξίδεψαν στη Δύση. Ο Ιωάννης Η’ (1425-1448) ανανέωσε στη σύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας (1438-9) την «ένωση», δηλαδή την υποταγή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Ρωμαϊκή, που είχε 1^οςαποδεχθεί ο Μιχαήλ Η’ στη σύνοδο της Λυών (1274).Η «ένωση» δεν έγινε δεκτή από το λαό και αποδείχθηκε μάταιη μιας και οι δυτικοί δε βοήθησαν τους Βυζαντινούς να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τους Οθωμανούς.