ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Αναγέννηση & Διαφωτισμός (Αγγλία/Γαλλία/Ολλανδία)
-> τεράστιο επιστημονικό ενδιαφέρον
-> Αποκωδικοποίηση της Φύσης 
-> Ανάπτυξη των επιστημών 
-> ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
-> ΑΓΓΛΙΑ (1770-1850): Η "ατμομηχανή" του κόσμου
(Liverpool-Manchester: πρώτη σιδηροδρομική γραμμή)
(τηλέγραφος)
(πρώτο ελικοφόρο πλοίο)
(φωταγώγηση Λονδίνου με υγραέριο)
(ηλεκτροφωτισμός στο τέλος του 19ου αιώνα, ΗΠΑ)

Μάθημα στο Ψηφιακό Βιβλίο

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

Το φαινόμενο βιομηχανική επανάσταση

Οι πρώτες βιομηχανίες δημιουργήθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία γύρω στα 1750-1780. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε εκβιομηχάνιση.

Κύρια χαρακτηριστικά της εκβιομηχάνισης:

·      Η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων με επακόλουθα: 

-          τον περιορισμό της χειρωνακτικής εργασίας,

-          την  αύξηση της παραγωγής,

-          τη μείωση του κόστους των προϊόντων.

·      Η αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας – κυρίως του άνθρακα.

·      Η εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία.

·      Η συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια.

·      Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Κύριοι πόλοι ανάπτυξης ήταν η υφαντουργία και η μεταλλουργία.

Η εξάπλωση της βιομηχανικής επανάστασης

Στα μέσα του 19ου αιώνα η εκβιομηχάνιση περιοριζόταν:

·      στη Μ. Βρετανία,

·      στη βόρεια και ανατολική Γαλλία,

·      στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο,

·      στις όχθες του ποταμού Ρήνου,

·      στη βόρεια Ιταλία.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά εξαπλώθηκε με γρήγορους ρυθμούς σε νέες περιοχές της Ευρώπης και στις ΗΠΑ.

Καινοτομίες στον 19ο αιώνα:

·      Χημεία: μαζική παραγωγή αγαθών.

·      Ηλεκτρισμός: (α) ως πηγή ενέργειας, (β) ως μέσο φωτισμού.

Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και τις επικοινωνίες

·      Σιδηρόδρομος      -         Σύμβολα της

·      Ατμόπλοιο            -        βιομηχανικής ανάπτυξης       

·      Αυτοκίνητο           -

·      Αεροπλάνο            -

·      Μέσα μετάδοσης ήχου   -

Οικονομικός φιλελευθερισμός και καπιταλισμός

Ο νέος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας ονομάστηκε οικονομία της ελεύθερης αγοράς ή καπιταλισμός  ή κεφαλαιοκρατία.

Ιδεολογική βάση του νέου συστήματος:

Ο οικονομικός φιλελευθερισμός, σύμφωνα με τον οποίο οι επιχειρηματίες είχαν την ελευθερία να πράττουν ό,τι εκείνοι έκριναν αναγκαίο, για να κερδίζουν à το ατομικό συμφέρον θεωρούνταν σημαντικότερο του κοινωνικού.

Χαρακτηριστικά του καπιταλισμού:

·      επιχειρήσεις με μετοχικό κεφάλαιο,

·      μεγάλες τράπεζες,

·      ολιγοπώλια ή μονοπώλια,

·      περιοδικές οικονομικές κρίσεις.

Εργασία στο Φωτόδεντρο

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Ποια είναι τα κύρια γνωρίσματα της εκβιομηχάνισης κατά τον 19ο αιώνα; 
2. Πώς συνέβαλε η επιστημονική έρευνα στην πρόοδο και ανάπτυξη της βιομηχανίας τον 19ο αιώνα; 
3. Ποια είναι τα επιτεύγματα στον τομέα των συγκοινωνιών κατά τον 19ο αιώνα; 
4. Με ποιον τρόπο τα επιτεύγματα στους τομείς των συγκοινωνιών και επικοινωνιών συνέβαλαν στην διάδοση της βιομηχανικής επανάστασης; 
5. Ποιο οικονομικό σύστημα (τρόπος οργάνωσης της οικονομίας) εφαρμόζεται παράλληλα με τη βιομηχανική ανάπτυξη;

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ