ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗ ΤΟΥΣ

Γενικά:

Σύμφωνα με τις διακηρύξεις του ΟΗΕ υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές που προστατεύουν και διασφαλίζουν την ύπαρξη και ανάπτυξη του παιδιού: πρέπει σε όλα τα παιδιά του κόσμου να παρέχονται ευκαιρίες για ανάπτυξη σωματική, πνευματική και ηθική, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, γλώσσα, θρησκεία, περιουσία. Να έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση. Να μην αποτελεί αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Διαπίστωση του προβλήματος

Καθημερινά πληροφορούμαστε και διαπιστώνουμε είτε μέσα από τα ΜΜΕ είτε από προσωπικές εμπειρίες την καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού και την εκμετάλλευση τους με ποικίλους τρόπους

Διαχρονικότητα φαινομένου.

Η εκμετάλλευση των παιδιών δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Υπήρξε ιδιαίτερα έντονο σε εποχές σκοταδισμού και οπισθοδρόμησης (μεσαίωνας, φεουδαρχία). Σήμερα το πρόβλημα μπορεί να θεωρηθεί εντονότερο λόγω της αντίφασης του πολιτισμού μας: η τεράστια τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη, η «πολιτιστική άνοδος» του ανθρώπου, δεν κατάφερε τελικά να εγγυηθεί και να διασφαλίσει την ευτυχία των παιδιών.

Μορφές εκδήλωσης του προβλήματος

α. στις υπανάπτυκτες χώρες

• Τα παιδιά είναι τα πρώτα θύματα του πολέμου, βιώνοντας τις συνέπειες του, με βασικότερη την προσφυγιά.
• Καθημερινά πεθαίνουν από την πείνα.
• Αντιμετωπίζουν την έλλειψη στοιχειωδών σωστών συνθηκών διαβίωσης ζώντας μέσα στη φτώχεια, τις αρρώστιες, την εξαθλίωση
• Στερούνται το βασικό δικαίωμα της εκπαίδευσης
• Προώθηση παιδικής πορνείας
• Αποτελούν φτηνό εργατικό δυναμικό μέσα σε άθλιες συνθήκες εργασίας
• Γίνονται αντικείμενο αγοραπωλησίας για διαφόρους σκοπούς, ακόμα και από τους ίδιους τους τους γονείς (υπάρχουν γονείς που τα εκμεταλλεύονται οι ίδιοι οικονομικά)
• Υπάρχει το θλιβερό φαινόμενο της εκτέλεσης παιδιών από παρακρατικές ομάδες, καθώς θεωρούνται «άχρηστα» και ως μελλοντικό πρόβλημα για κάποιες χώρες (Λατινική Αμερική)

β. στις ανεπτυγμένες χώρες

Εδώ το πρόβλημα αποκτά άλλες διαστάσεις εφόσον στα ανεπτυγμένα κράτη τα παιδιά δεν αντιμετωπίζουν συνήθως προβλήματα ανεπάρκειας υλικών ή πνευματικών αγαθών.

Το πρόβλημα μπορεί να εντοπιστεί σε:

• Απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στις μεγαλουπόλεις: έλλειψη πράσινου, μόλυνση, έλλειψη χώρων παιχνιδιού, εγκλωβισμός στα διαμερίσματα
• Γίνονται αντικείμενα σεξουαλικής κακοποίησης, βίας και αυταρχισμού (συχνά οι γονείς ξεσπούν σε αυτά τα απωθημένα τους)
• Η κρίση του θεσμού της οικογένειας ® μεγαλώνουν μέσα στην αδιαφορία και την έλλειψη στοργής και αγάπης
• Θύματα των ΜΜΕ και κυρίως της διαφήμισης
• Στην επαρχία τα απομακρυσμένα σχολεία, αλλά και οι οικονομικές συνθήκες στερούν τα παιδιά από το βασικό δικαίωμα της μόρφωσης, συχνά και με την ενθάρρυνση ή προτροπή από τους ίδιους τους γονείς.

Αιτία του προβλήματος

• Κρίση και κατάπτωση των ανθρωπιστικών αξιών (κυριαρχεί η απάθεια και ο ατομικισμός)
• Καταναλωτισμός, υλικός ευδαιμονισμός ® υπέρτατη αξία το χρήμα, στο βωμό του οποίου όλα θυσιάζονται
• Οικονομική ανισότητα και εκμετάλλευση: τα συμφέροντα των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών δεν αφήνουν τις υπανάπτυκτες χώρες να προοδεύσουν
• Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις μεγαλουπόλεις (εντατικοί ρυθμοί, άγχος, πολλαπλές ευθύνες)
• Ελλιπής ο ρόλος των κοινωνικών θεσμών (παιδεία, κράτος πρόνοιας)

Λύσεις

• Ευαισθητοποίηση και δραστηριοποίηση όλων των ανθρώπων με κύριους πρωταγωνιστές τις ανθρωπιστικές οργανώσεις
• Νομική κατοχύρωση της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού σε όλα τα κράτη και αυστηρή εφαρμογή των νόμων αυτών
• Επαναπροσδιορισμός των βασικών αξιών που καθοδηγούν τον άνθρωπο: πάνω από όλα πρέπει να είναι η ανθρωπιά και η ηθική ολοκλήρωση.